KARAKALPAK ÖZERK CUMHURİYETİ
Karakalpak'lar Oğuz boyundandır. Aslında Kazaklara yakın olan Karakalpak Türk boyunun yaşadığı bölge olan Karakalpakistan 1925 yılının Nisanında o devirdeki Kazak Muhtar Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin bir muhtar bölgesi durumunda idi. Ancak bu muhtar bölge 20 Temmuz 1930'da SSCB'ye devredildi. İki yıl onra (20 Mart 1932) Muhtar Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti statüsünü kazandı ve Aralık 1936'da Özbek SSC'ne dahil edildi. Böylece bir zamanlar Kazak Cumhuriyetine dahil olan Karakalpakistan bugün Özbekistan'a aittir.
Karakalpak Ozerk Cumhuriyeti'nin yüzölçümü 165.000 km2 olup, başkenti Nukus'tur. 1979 nüfus sayımına göre Karakalpak Özerk Cumhuriyeti'nin nüfusu 904.000 idi. Karakalpakların SSCB'ndeki genel sayısı 303.000 olup,büyük çoğunluğu (298.000) Özbekistan'da ve bilhassa kendi muhtar cumhuriyetlerinde (285.000) yaşamaktadırlar ve muhtar cumhuriyetteki genel nüfusun % 31.5'nu teşkil etmektedirler.
Dilleri Türk dillerinin Kıpçak grubuna girmektedir. Kazak ve Nogay dillerine de yakındır. Bunlar da yazı dilinde önce Arap alfabesini, 1928-40 arası Latin alfabesini ve daha sonra Kiril alfabesini kullanmışlardır.
1914'te bu bölgede 553 cami mevcuttu. Bugün bu bölgedeki bir resmi dini faaliyetler Taşkent'teki müftülüğün kontrolü altındadır. İbadete açık olam cmi sayısı hakkında herhangi bir bilgi mevcut olmamakla birlikte, on'dan fazla olmadığı tahmin edilmektedir.
|